تنگی نفس بازتابی از افزایش نیاز به اکسیژن در خلال فعالیت بدن می باشد. اگر پس از بالارفتن از پله ها، در پله آخر به نفس نفس زدن بیفتید، این نشانی از عدم آمادگی بدنی شماست. اما این می تواند نشانی از عدم سلامت شما نیز باشد.
بروز تنگی نفس در یک فرد ممکن است ناشی از شماری از مشکلات ریوی باشد. هر گونه عفونت ریوی از یک سرماخوردگی ساده تا برونشیت، ذات الریه، سل میتواند موجب دشواری تنفس گردد. علت دیگر تنگی نفس، جمع شدن ریه است، پدیده ای که همراه با آمفیزم و دیگر بیماریهای ریوی و نیز با دلایل نامشخص و بیشتر در مردان جوان قد بلند رخ می دهد. در چنین حالتی علاوه بر تنگی نفس ناگهانی، فرد مبتلا در آن طرف از قفسه سینه که جمع شدگی ریه اتفاق افتاده است، احساس درد دارد.
در پاره ای از ضایعات عصبی نظیر مولتیپل اسکلروز و میاستنی گراویس بتدریج توان تنفس خود را از دست می‌دهند که ناشی از ضعف عضلانی است. در بوتولیسم (یک نوع مسمویت غذایی نادر و مهلک) و مسمومیت فرد نمی‌تواند درحد نیاز خود تنفس عمیق داشته باشد. تنگی نفس می‌تواند یکی از علایم انسداد در دستگاه تنفس فوقانی نظیر انحراف بینی ،پولیپ و مانند آن باشد همچنین بیماریهای دیگر نظیر مشکلات قلبی، گوارشی ، هورمونی و نظایر آن نیز در ایجاد تنگی نفس نقش دارند که با درمان بیماری اصلی، تنگی نفس نیز مرتفع خواهدشد.

توصیه های رفتاری کاهش تنگی نفس
سیگار را ترک کنید،
سیگار کشیدن عامل بسیاری از حالتهای است که منجر به بروز تنگی نفس می شوند.
از پزشک خود بخواهید تا در ارائه طریقی برای ترک سیگار و یا از طریق تجویز دارو و یا برنامه ترک به شما کمک کند.
برای نفس کشیدن ورزیده شوید،
راه رفتن سریع یکی از بهترین راهها است.
هدف شما باید راهپیمایی سریع به مدت ۵۰ دقیقه ۳ بار در هفته و یا ۳۰ دقیقه ۵ روز هفته باشد.
از راه بینی نفس بکشید و به شکم خود اجازه دهید متسع گردد.
این کار به هوا اجازه می دهد به بخش های تحتانی ریه برسد و آن را به طور کامل پر کند.
هوا را ببوسید ، افرادی با مشکلات قلبی و ریوی، هنگامی که هوا را از میان لبان جمع شده خود به بیرون می دهند بهتر می توانند تنفس کنند، این افراد باید پس از دم لبها را جمع کنند و هوا را به آرامی از راه دهان و نه بینی خارج کنند.
حتی اگر ورزش های سخت موجب بروز آسم ناشی از ورزش شود، شما مجبور نیستید از آن صرف نظر کنید، چند دقیقه قبل از شروع ورزش و با تجویز پزشک از داروهای متسع کننده برونش استفاده کنید و نیز ۱۰ دقیقه به گرم کردن بدن نرمش کنید.
شنا کنید، برای تمامی افرادی که از تنگی نفس رنج می‌برند، به ویژه مبتلایان به آسم، این ورزش مناسب می باشد.
بدین ترتیب هوای مرطوب را، که فرو دادن آن ساده تر است، تنفس می کنید.
هنگام خواب زیر سر ۳۰-۴۵ درجه از سطح زمین بالا بیاورید.

چه هنگام به مرکز درمانی مراجعه کنیم؟
هنگامی که تنگی نفس دارید ولی می‌توانید به منظور جبران کوتاهی تنفس، سریعتر نفس بکشید و به همراه تنگی نفس، درد قفسه سینه، تورم پا و یاساق پا و یا مشکلات قلبی نیز دارید.
مورد شناخته شده آسم و یا دیگر مشکلات تنفسی باشید. و تنگی نفس همراه باخس خس سینه، زیاد شدن سرعت تنفس و یا سرفه های خلط دار باشد.

علایم بیماری ویروسی نظیر گوید ۱۹ داشته باشید

داروها پزشکان برای رفع مشکلات تنفس از داروهای خوراکی و یا اسپری های استنشاقی که به باز کردن راه هوایی کمک می کند، استفاده می نمایند، برخی از این داروها در حمله های تنگی نفس موثر بوده و برخی دیگر را باید مطابق با دستور پزشک بطور دایم مصرف نمود تا از بروز حملات تنگی نفس جلوگیری نمود.

سایر کمک های درمانی چنانچه تنها قسمت کوچکی از ریه جمع شده باشد ممکن است به طور خودبخود مجددا باز شود، ولی معمولا پزشکان مجبور می شوند ناحیه را با استفاده از اکسیژن درمانی منبسط کنند و یا آنکه با وارد کردن یک سوزن در قفسه سینه و بیرون کشیدن هوایی که در آنجا به دام افتاده است، فشار را از روی ریه بردارند.
برنامه های توانبخشی ریه به شما اجازه می دهد در کنش با دیگر افراد مشکلات خود را تقسیم کنید و با درمان تنفس و آرام سازی زندگی را برای خود آسانتر بسازید.

منبع: آپتودیت